Gender in Nuri Bilge Ceylan's Cinema: A Qualitative Analysis of "Winter Sleep"
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v26i1.526Keywords:
Winter Sleep, Nuri Bilge Ceylan, motion pictures, gender, Turkish cinemaAbstract
Motion pictures, as objects of sociological inquiry, constitute a significant field of cultural production for examining the construction, reproduction, and representation of gender, primarily due to their capacity to reach broad audiences. In this con-text, the present study aims to explore the phenomenon of gender through an analysis of Nuri Bilge Ceylan's film Winter Sleep. Employing document analysis—a qualitative research method—the study utilizes the Gender Phenomenon Analysis Form to systematically examine representations of gender roles about themes such as occupational choices, spatial positioning, daily life practices, and personality traits of the film's characters. The findings indicate that female characters are predominantly portrayed as individuals excluded from decision making processes, with limited agency in both social and spatial contexts. In contrast, male characters are constructed around notions of power, authority, and intellectual superiority, occupying more central and dominant positions within the narrative. By addressing how gender perceptions are constructed and perpetuated through cinematic discourse, this study seeks to contribute to a deeper understanding of gender dynamics and foster critical awareness of gender representations in film.
References
Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan sinemasını okumak. İstanbul: Bağlam.
Akbulut, H. (2008). Kadına melodram yakışır: Türk melodram sinemasında kadın imgeleri. İstanbul: Bağlam.
Alpan-Özdemir, E. D. (2018) Toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının çocuk oyunlarına yansıması. GSF Sanat Dergisi, 31, 80-89.
Anka Üreten Kadın Derneği. (2021). Toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı meslek örgütü rehberi. https://www.sabancivakfi.org/i/content/Anka_Meslek_Orgutu_Rehberi.pdf (Erişim tarihi: 11.01.2025).
Aslan, M. (2019). Sinemada kadın: Başka Dilde Aşk filmi̇ üzerine bir inceleme. Selçuk İletişim, 12(1), 199-215.
Avcı, M. G., & Kıran, E. (2018). Sporla aşılan toplumsal sınırlar: Dangal filmi ve toplumsal cinsiyet. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Der-gisi, 3(2), 985-994. http://dx.doi.org/10.21733/ ibad.486908
Avşar, S. (2018). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında tarihsel rollerini yitiren erkekliğin çöküşü: Küllerinden “yeni erkek”liğin doğuşu. Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 224-241.
Bandura, A. (1977). Social learning theory. NJ: Prentice-Hall.
Barnett, O., & LaViolette, A. (1993). It could happen to anyone: Why battered women stay. Sage.
Başçı, B. (2016). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının çok değişkenli istatistiksel tekniklerle analizi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Blackstone, A. M. (2021). Cinsiyet rolleri ve toplum. (çev. T. Şahin). https://www.sosyalbilimler.org/wp-content/uploads/2021/04/Amy-M.-Blockstone-Cinsiyet-Rolleri-ve-Toplum.pdf (Erişim tarihi: 25.01.2025).
Blood, R., & Wolfe, D. (1960). Husbands and wives: The dynamics of married living. NY: Free Press.
Bourdieu, P. (1997). Televizyon üzerine. (çev. T. Ilgaz). İstanbul: Yapı Kredi.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
Butler, J. (2014). Bela bedenler. (çev. C. Çakırlar & Z. Talay). İstanbul: Pinhan.
Butler, J. (2023). Cinsiyet belası feminizm ve kimliğin altüst edilmesi. (çev. B. Ertür). İstanbul: Metis.
Çelik, N., & Güler, Ş. S. (2023). “Ahh Belinda” filminin 2023 ve 1986 yılı versiyonları üzerinden sinemada kadın temsiline ilişkin eleştirel bir değerlendirme. N. Çelik, D. Şahin & A. Çağırıcı Zengin (Edt.), Cumhuriyetimizin 100. yılında kadın çalışmaları (ss. 129-158). Ankara: Eğitim.
Çengel, D., & Yurdalan, F. (2022). Erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerinin öz şefkat üzerindeki etkisinin incelenmesi: Flört şiddeti ve bağlanma kaygısının aracılık etkisi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(9), 1293-1311.
Çineli, B. (2020). Money management and gender equality: An analysis of dual-earner couples in Western Europe. Family Relations, 69(4), 803-819. https://doi.org/10.1111/fare.12465
Dağdelen-Tanış, D. (2022). Kültür endüstrisi ve bağımsız sinema: Nuri Bilge Ceylan sineması örneği. Yüksek Lisans Tezi. Sinop Ünı̇versı̇tesı̇ Lisansüstü Eğitim Enstı̇tüsü.
Deniz, K., & Akmeşe, Z. (2015). Sı̇nemada toplumsal eşı̇tsı̇zlı̇klerı̇n temsı̇lı̇: “Çoğunluk” fı̇lmı̇ örneğı̇. Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 86-96.
Doğan, E. (2020). Acı Hayat (1962) ve Kırık Hayatlar (1965) filmleri çerçevesinde kadının toplumsal cinsiyet kimliğinin inşası. ARTS: Artuklu Sanat ve Beşerî Bilimler Dergisi, 3, 149-164.
Durmuş, İ. (2024). Kültürel diplomasi ve sinema: Nuri Bilge Ceylan sineması üzerine bir değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (40), 403-425. https://doi.org/10.29000/rumelide.1504263
Ehsaei, P. (2024). How women give up their financial freedom when they marry. https://www.forbes.com/sites/pattieehsaei/2024/07/09/how-women-give-up-their-financial-freedom-when-they-marry/ (Erişim tarihi: 10.01.2025).
Erdal-Aytekin, P. (2015). Nuri Bilge Ceylan sinemasının anlatısal dönüşümü: Fotoğrafik anlatımdan, öyküsel anlatıma. Selçuk İletişim, 9(1), 247-265. https://doi.org/10.18094/si.97144
Eryılmaz, S. (2020). Toplumsal cinsiyet rolü ve kadın sağlığı. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 5-13.
Fraser, N. (1990). Rethinking the public sphere: A contribution to the critique of actually existing democracy. Social Text, (25/26), 56–80. https://doi.org/10.2307/466240
Geray, U. (2006). İletişim ve toplum. Ankara: Siyasal.
Gramsci, A. (2011). Hapishane defterleri. (çev. A. Cemgil). İstanbul: Belge.
Gökçen, M., & Büyükgöze-Kavas, A. (2018). Meslek seçiminde toplumsal cinsiyetin rolü: Bir ölçek geliştirme çalışması. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 48-67.
Güngör, H. (2015a). Hollywood’un kadına biçtiği rol yahut sinemada kadın temsili. https://hakangungor.org/2015/08/13/hollywoodun-kadina-bictigi-rol-sinemada-kadin-temsili/ (Erişim tarihi: 15.02.2025).
Güngör, H. (2015b). Hollywood’dan kadınlara: Bir kadın olarak sus. https://www.evrensel.net/haber/258770/hollywooddan-kadinlara-bir-kadin-olarak-sus (Erişim tarihi: 15.02.2025).
Güler, H. (2011). Nurı̇ Bı̇lge Ceylan sı̇neması üzerı̇ne değerlendı̇rme “Uzak: Kazanan kaybedenlerı̇n öyküsü”. Ekonomik Yaklaşım, 22(79), 107-116.
Gültekin, G. (2020). Sinedigma: Sinemanın zihinsel ve toplumsal gerçeklik üretimi. SineFilozofi Deegisi, 5(10), 704-720.
Haris, M. J., Upreti, A., Kurtaran, M., Ginter, F., Lafond, S., & Azimi, S. (2023). Identifying gender bias in blockbuster movies through the lens of machine learning. Humanit Soc Sci Commun, 10(94), 1-9. https://doi.org/10.1057/s41599-023-01576-3
Helgeson, V. S. (2012). The psychology of gender. NY: Pearson.
İçigen, M. (2021). Modernleşme sürecı̇nde kadın ve erkeğı̇n mutfaktakı̇ rollerı̇nı̇n değı̇şı̇mlerı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 5(2), 17-31.
Kandiyoti, D. (1988). Bargaining with patriarchy. Gender and Society, 2(3), 274–290.
Karadaş, N. (2020). Türk sinemasında feodal aile yapısı içerisinde erkek kimliğinin inşası. Gazı̇antep University Journal of Social Sciences, 19(3), 1255-1270.
Kasap, F., Dolunay, A., & Solman, A. (2018). Toplumsal cinsiyet rolleri ve Türk sinemasında kadının sunumu temelinde mustang film ince-lemesi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(4), 627-646.
Kaymal, C. (2020). Toplumsal cinsiyet algısı ve sinemanın içiçeliği: Yeşilçam filmlerindeki kadin karaktarler üzerine bir analiz. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 1(4), 284-298.
Koç, F., & Yazıcıoğlu, İ. (2024). Yemek kültüründe toplumsal cinsiyet rolleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 12 (1), 718-734.
Konuk, O. (2005). Modern entelektüelin doğuşu. K. Çağan (Edt.), Entelektüel ve iktidar (ss. 73-86). Ankara: Hece.
Kroska, A. (2008). Examining husband-wife differences in the meaning of family financial support. Sociological Perspectives, 51(1), 63-90. https://doi.org/10.1525/sop.2008.51.1.63
Kurtdaş, M. Ç. (2019). Aydının kış uykusu Nuri Bilge Ceylan’ın kış uykusu filminin aydın – halk ilişkisi bağlamında sosyolojik analizi. E. G. Erol ve M. C. Sadakaoğlu (Yayına Hazırlayanlar), Türk sinemasını yeniden okumak değişen öykü karakter ve mekân anlayışları üzerine (ss. 238-276). İstanbul: Hiperyayın.
Kusby, A. (2016). The difference between what women and men read. https://ryanlanz.com/2016/08/27/the-difference-between-what-women-and-men-read/ (Erişim tarihi: 18.01.2025).
Küçüköz-Aydemir, D., & Ağırtmış, F. K. (2022). Sinemada kadın temsili ve feminist söylem: Eşitlik savaşçısı filmi.
https://www.researchgate.net/publication/365806272_Sinemada_Kadin_Temsili_ve_Feminist_Soylem_Esitlik_Savascisi_Filmi (Eri-şim tarihi: 15.01.2025).
Lorber, J. (1994). Paradoxes of gender. New Haven: Yale University.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396. https://doi.org/10.1037/h0054346
Mercan, N. (2018). Kendini gerçekleştiren kehanet teorisi bağlamında kadınlarla ilgili kalıp yargılara yönelik bir araştırma. Kadın Araş-tırmaları Dergisi, 19(1), 31-42.
Monaco, J. (2009). Bir film nasıl okunur?. (çev. E. Yılmaz). İstanbul: Oğlak
Montasseri, Z., Khaghaninejad, M. S., & Moloodi, A. (2020). Gender representation in american movies: A corpus-based analysis. The International Journal of Humanities, 27(4), 42-53.
Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis. The Qualitative Report, 27(1), 64-77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5044
Morgan, R. (2023). Readership of magazines is up 4.1% from a year ago with increases in readership for all magazine categories. https://roymorgan-cms-dev.s3.ap-southeast-2.amazonaws.com/wp-content/uploads/2023/08/22044650/9307-Australian-Magazine-Print-Readership-and-Cross-Platform-Audiences-June-2023.pdf (Erişim tarihi: 22.02.2025).
Mulvey, L. (1975). Visual pleasure and narrative cinema. Screen, 16(3), 6-18. https://doi.org/10.1093/screen/16.3.6
Oran, S. (2023). Duygu Asena romanlarında toplumsal cı̇nsı̇yet rollerı̇nı̇ keşfetmek: Eleştı̇rel bı̇r analı̇z. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 48-69.
Öz, G., & Seçen, D. (2019). Türk sinemasında kadının temsil sorununa alternatif bir yöntemle bakmak: Bechdel test. Erciyes İletişim Dergi-si, 6(1), 467-486. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.460827
Özdemir, B. G. (2017). Türk sineması’nda özel alan kamusal alan karşıtlığında anlatıda mekân öğesinin kullanımı. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 2(1), 108-118. https://doi.org/10.21733/ibad.2100
Özdemir, L., Batga, B., & Uçar, B. (2019). Öğrencı̇lerı̇n toplumsal cı̇nsı̇yet algılarını etkı̇leyen demografı̇k nı̇telı̇klerı̇n belı̇rlenmesı̇ne yönelı̇k bı̇r araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(24), 212-228.
Page, B. (2024). Should a husband support his wife financially?. https://www.modernhusbands.com/post/should-a-husband-support-his-wife-financially (Erişim tarihi:14.02.2025).
Pekel, E. (2019). Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadının çalışma hayatındaki konumu. Balkan ve Near Eastern Journal of Social Sciences (BNEJSS), 5(1). https://www.ibaness.org/bnejss/2019_05_01/03_Pekel.pdf (Erişim tarihi: 15.01.2025)
Sakallı, N., & Türkoğlu, B. (2019). “Erkek” olmak ya da olmamak: Sos-yal psikolojik açıdan erkeksilik/erkeklik çalışmaları. Türk Psikoloji Yazıları, 22(44), 52-76.
Schreiber, M. (2014). American postfeminist cinema: Women, romance and contemporary culture. Edinburgh: Edinburgh University.
Smith, S. L., & The Annenberg Inclusion Initiative. (2023). Native american representation across 1,600 popular films: the lily glads gladstone effect. The Annenberg Inclusion Initiative. https://assets.uscannenberg.org/docs/aii-native-american-rep-1600-popularfilms-20231017.pdf (Erişim tarihi: 09.01.2025).
Smith, S. L., Choueiti, M., Prescott, A., & Pieper, K. (2024). Gender roles & occupations: a look at character attributes and job-related aspirations in film and television. https://geenadavisinstitute.org/research/gender-roles-occupations-a-look-at-character-attributes-and-job-related-aspirations-in-film-and-television/ (Erişim tarihi: 12.02.2025).
Tankut, T. (2025). Kış Uykusu’nda toplumsal cinsiyet. https://www.nuribilgeceylan.com/movies/wintersleep/press-evrenselkultur.pdf adresinden 17.04.2025’te erişildi.
Tarhan, S., Ünal, F., & Çürükvelioğlu Köksal, E. (2024). Toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ölçeği geliştirme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (62), 353-367. https://doi.org/10.30794/pausbed.1445698
Tekin-Epik, M., & Özen, S. (2021). "Erkek ı̇şi"nde kadın emeği: toplum-sal cinsiyet rollerine başkaldıran kadınlar üzerine nitel bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 66-90. https://doi.org/10.29329/ijiasos.2021.369.2
Tezcan, M. (2019). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı.
Tire, O. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye’de kadın yoksulluğu. Mavi Atlas, 5(1), 97-112.
Ülgener, S. F. (2006). Zihniyet, aydınlar ve izm’ler. İstanbul: Derin.
Yel, H. (2020). Toplumsal cinsiyet rollerindeki eşitsizlik bağlamında Nuri Bilge Ceylan sinemasında kadının konumu. Yüksek Lisans Tezi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yetimova, S., & Aslan, M. (2018). Nuri Bilge Ceylan sinemasının uluslararası basındaki eleştirileri üzerine bir söylem analizi: Bir Zamanlar Anadolu’da örneği. Asya Studies, 5(5), 73-86.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldırım, F., & Gül H. (2021). Toplumsal cinsiyete duygusal bakış. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(41), 578-590.
Yılmaz, S. (2018). Toplumsal cinsiyet rollerinin günlük hayattaki yansımaları: Çorum/Alaca örneği. İmgelem Dergisi, 2(2), 1-21.
Yodanis, C., & Lauer, S. (2007). Managing money in marriage: Multilevel and cross-national effects of the breadwinner role. Journal of Marriage and Family, 69(5), 1307–1325.
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Kadın/Woman 2000, Journal for Women's Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
