An Analysis of Gendering of Space in Historical Hospitals of Anatolia
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v22i1.95Keywords:
Gendered space, gendered architecture, segregation, historic hospitals, AnatoliaAbstract
Medical ethics, clinical practices, as well as privacy considerations affected the gender-space relationship in spaces of healing. Researchers to date have been analysed the historical hospitals of Anatolia in terms of their architecture, planning, art history, history of medicine, and even in terms of their functional systems, but not yet regarding their gendered space segregation. There are also limited studies related to the gender, religion, and secularism in historical hospitals outside of Anatolia. Hence, in this paper, historical hospitals of Anatolia have been chosen as case studies and analysed from the point of gendered perspective including how privacy, religion, culture, and gender issues shaped their architecture and planning. In Ottoman Empire, it is known that among the palace elites, there was limited access of women patients to the male doctors, but documented evidence of female attendants being employed in Ottoman hospitals belongs to later periods. In Ottoman dynasty there were also female patrons constructed hospitals for women and for the general public, demonstrating the power and status of women in the Ottoman palace. In addition, based on travellers’ accounts, old drawings, gravures, and archival resources, it is understood that there were separate units for women in Anatolian historical hospital. Those units included the patients’ rooms, wards, latrines, and even courtyards. The research showed that in Anatolian hospitals as the spaces for physical healing and medical training, gendered-space segregation have been acknowledged, at least to some extent in some certain space arrangements.
References
Ağırakça, A. (2004). İslam Tıp Tarihi, Başlangıçtan VII.-XIII. Yüzyıla Kadar. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
Altan, S. (2008). Geçmişten Günümüze Manisa Hafsa Sultan Bimar-hanesi: 1539-2008. In Amasya Uluslararası Anadolu-Türk Darüşşifaları ve Sabuncuoğlu
Kongresi, Kadıoğlu, S., Kadıoğlu, F. G. & Uzel, İ. (Eds.), (pp. 57-62). Ankara: Anıt Matbaa.
Altıntaş, A. (2015). Anadolu Selçukluları ve Osmanlı’da Tıp ve Darüşşifalar. In Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri Şifahaneler, Kılıç, A. (Ed.), 2. Edition (pp. 21-60). İstanbul: Bilnet Publishing House.
Altıntaş, A. (2015). Konya Darüşşifası (Selçuklular ve Osmanlılar Döneminde). In Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri Şifahaneler, Kılıç, A. (Ed.), 2. Edition (pp. 137-143). İstanbul: Bilnet Publishing House.
Amasya, Bursa, Edirne, İstanbul, Kayseri, Manisa, Sivas ve Tokat Illerindeki Darüşşifalara Ait Vakfiye, Fotoğraf, Teknik Çizim ve Idari Raporlar Dizini (2011). Ankara, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi.
Arda, B. (2009). Anatolia; the Cradle of Modern Medicine. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 62(1): 8-12.
Bayat, A. H. (2006, December). Turkish Medical History of Seljuk Era. Foundation for Science, Technology and Civilisation, FSTC Limited, 2-14.
Bayat, A. H. (1999). Osmanlı Devletinde Hekimbaşılık Kurumu Ve Hekimbaşılar. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Bolak, O. (1950). Hastanelerimiz. İstanbul: İstanbul Matbaacılık.
Cantay, G. (1992). Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Darüşşifaları. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
Çakır, S. (2010). Mekanın Kadınlar Açısından Kurgulanışına Kuramsal ve Tarihsel Süreç İçinde Bakmak. In Kadın ve Mekan Tutsaklık mı Sultanlık mı? Akpınar, An Analysis of Gender of Space in Historical Hospitals (Dar-Al-Şifa) of Anatolia 21 A., Bakay, G., Dedehayır, H. (Eds), (pp. 133-149). İstanbul: Turkuvaz Publishing.
Çetin, O. (2006). İlk Osmanlı Hastanesi, Bursa Yıldırım Darüşşifası (Bursa Mahkeme Sicillerine Göre). İstanbul: Göz Nurunu Koruma Vakfı Yayınları.
Dengiz, E. B. (2001). Boundaries of Gendered Space: Traditional Turkish House. Unpublished master’s thesis, Bilkent University, Ankara.
Devellioğlu, F. (2004). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi.
Dinç, G. (2015). Fatih Darüşşifası. In Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri Şifahaneler, Kılıç, A. (Ed.), 2. Edition (pp. 205-215). İstanbul: Bilnet Publishing House.
Disli, G. (2018). Analysis of Ancient Ventilation and Illumination Practices in Anatolian Seljuk and Ottoman Hospitals and Suggestions for their Conservation Measures. International Journal of Heritage Architecture, 2(1): 174–185.
Dişli, G. & Özcan, Z. (2016). An Evaluation of Heating Technology in Anatolian Seljuk Period Hospitals (Darüşşifa). METU Journal of Faculty of Architecture, 33(2): 183–200.
Dişli, G. (2015). Planning of Functional Spaces in Ottoman Period Hospitals (Darüşşifa) of Anatolia. Al-Masaq: Journal of the Medieval Mediterranean, 27(3): 253–276.
Dişli, G. (2014). Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Darüşşifalarında İşlevsel Sistemlerin ve Koruma Ölçütlerinin İrdelenmesi. Unpublished doctoral dissertation, Gazi University, Ankara.
Disli, G. & Ozcan, Z. (2014). Waste and Clean Water Systems in Anatolian Seljuk and Ottoman Period Hospitals. International Journal of Academic Research, 6(3):169–177.
Disli, G. (2014). Sustainability of Historic Building Systems: Anatolian Seljuk and Ottoman Hospitals. APT Bulletin: Journal of Preservation Technology, 45(4): 45–51.
Dols, M. W. (1987). Insanity & Its Treatment in Islamic Society. Medical History, 31:1-14.
Durukan, A. (1998). Anadolu Selçuklu Sanatında Kadın Baniler. Vakıflar Dergisi, 27: 15-36.
Erer, S. (2010). Osmanlılar Döneminde Bursa’da Yaptırılan Hastaneler. U.Ü. FenEdebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2): 241-252.
Erke, Ü. & Sarı, N. (Eds.) (2002). Turkish Medical History through Miniature Pictures Exhibiton. In 38th International Congress on History of Medicine. İstanbul: Nobel Publishing.
Etker, Ş., Günergun, F. & Köşe, A. (2004). Zeynepkamil Hastanesi’nin Kuruluşu ve Vakfiyesi. In Osmanlı Bilimi 2 Araştırmaları V/2: 1-37.
Green, M.H. (2003). History of Science. In Encyclopedia of Women and Islamic Cultures Vol. 1, Methodologies, Paradigms and Sources, Joseph, S. (Ed.), (pp. 358–361). Leiden: Brill.
Kadıoğlu, F.G. & Kadıoğlu, S. (2008). Adı Darüşşifalara Ad Olan Kadınlar. In Amasya Uluslararası Anadolu-Türk Darüşşifaları ve Sabuncuoğlu Kongresi, Kadıoğlu, S., Kadıoğlu, F. G. & Uzel, İ. (Eds.), (pp. 89-104). Ankara: Anıt Matbaa.
Kahraman, S.A. & Dağlı, Y. (Ed.) (2003). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi 1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kahya E. & Erdemir, A. D. (2000). Bilimin Işığında Osmanlıdan Cumhuriyete Tıp ve Sağlık Kurumları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Kaysili, B. (2006). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Saglik Egitimi Üzerine Bir Arastirma (1839-1938). Unpublished master’s thesis, Selcuk University, Konya.
Karaslan, A. (2012). Health Facilities in Bosnia-Herzogevina. In The Light of Ottoman Documents. IBAC, 2: 534-541.
Kılıç, A. (Ed.) (2012). Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri Şifahaneler. İstanbul: Medicalpark.
Köker, A.H. (1991). Selçuklu ve Osmanlı Devirlerinde Tıp Öğretimi ve Eğitimi. In Selçuklular Devrinde Kültür ve Medeniyet, Gevher Nesibe Sultan Adına Düzenlenen Selçuklu Gevher Nesibe Sultan Tıp Fakültesi Kongresi, (pp.23-47), Kayseri.
Köker, A.H. (1996). Gevher Nesibe Dârüşşifâsi ve Tıp Medresesi. TDV İslam Ansiklopedisi, 14: 39-42.
Kumcu İlal, S. (2010). Osmanlı'da Kadın ve Hamam Kültürü. In Kadın ve Mekan Tutsaklık mı Sultanlık mı? Akpınar, A., Bakay, G., Dedehayır, H. (Eds), (pp. 117-132). İstanbul: Turkuvaz Publishing.
Ozcan, Z. & Disli, G. (2014). Refrigeration Technology in Anatolian Seljuk and Ottoman Period Hospitals. Gazi University Journal of Science (GUJ Sci), 27(3): 1015–1021.
Özdemir, C. (2012). Amasya Darüşşifası ve Cerrah Sabuncuoğlu Şerafeddin. Amasya: Amasya Valiliği. Photo Archives of the Author, 2011, 2014, 2016.
Pormann, P.E. (2017, October). Female Patients, Patrons and Practitioners in the Medieval Islamic World. Aspetar, Sports Medicine Journal, 656-660.
Sarı, N. (2009). Women Dealing with Health during the Ottoman Reign. Accessed: April 29, 2020. https://muslimheritage.com/women-dealing-withhealth-during-the-ottoman-reign/.
Sarı, N. & Akgün, B. (2008). Türk Tarihinde Psikiyatri Hastasına Kısa Bakış. In İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 1, Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi 62 (pp. 1-24). Istanbul: Istanbul University.
Saygılıgil-Gündüz, F. (1999). Osmanlı Devletinde İstanbul’da Kadınlara Hizmet İçin Açılan Hastahane ve Klinikler. Unpublished master’s thesis, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Saygılıgil, F. (2013). Mekânin Cinsiyeti. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1): 209-218.
Sennett, R. (2001). Ten ve Taş: Batı Uygarlığı’nda Beden ve Şehir. Birkan, T. (Trans.). İstanbul: Metis Publishing.
Shefer-Mossensohn, M. (2011). A Sick Sultana in the Ottoman Imperial Palace: Male Doctors, Female Healers and Female Patients in the Early Modern Period. Journal of Women of the Middle East and the Islamic World, 9: 281–312.
Shefer, M. (2005). Old Patterns, New Meaning: The 1845 Hospital of Bezm-i Alem in Istanbul. Dynamis. Acta Hisp. Med. Sci. Hist. Illus., 25, 329-350.
Shefer-Mossensohn, M. (2003). Charity and Hospitality: Hospitals in the Ottoman Empire in the Early Modern Period. In Poverty and Charity in Middle Eastern Contexts, Bonner, M., Ener, M. & Singer, A. (Eds.), (pp. 121-143). New York: State University of New York Press.
Şehsuvaroğlu, B.N. (1965). Edirne II. Bayezid Darüşşifası. Ankara: Armağan Kitabevi.
Taneli, B. & Şahin, H. (Eds.) (2013). Cumhuriyetten Önce ve Sonra Ülkemizde Hastaneler, Çocuk Hastaneleri ve Tıp Eğitimi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Tekin, S. (2010). Osmanlı’da Kadın ve Kadın Hapishaneleri. Tarih Araştırmaları Dergisi, 29(47): 83-102.
Terzioğlu, A. (1999). Osmanlı’da Hastaneler, Eczacılık, Tababet ve Bunların Dünya Çapında Etkileri. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Terzioğlu, A. (1992). Bimaristan. In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Vol. 6, (pp. 163-175). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Terzioğlu, A. (1970). Orta Çağ İslâm-Türk Hastaneleri ve Avrupa'ya Tesirleri, Belleten, XXXIV/2: 121-149.
Tschanz, D. W. (2017, October). Bimaristans and the Rise of Modern Healthcare Systems. Aspetar, Sports Medicine Journal, 438-443.
Uzel, İ. (1992). Cerrahiyyet’ül Haniyye I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Yıldırım, N. (2010). A History of Healthcare in Istanbul. İstanbul: Düzey Publishing.
Yıldırım, N. (1994). Toptaşı Bimarhanesi. In Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi Vol. VII. Tekeli, İ. (Ed.). İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Yayınları.
Yıldırım, N. (2019). Bezmiâlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi. In Vakıf Kuran Kadınlar. Başar, F. (Ed.). Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 201-240.
Yıldırım, N. (Curator). (2016) Sultan Bayezid II Edirne Dar Al-Shifa, University of Thrace Health Museum of the Sultan Bayezid II Complex Dar Al-Shifa’ (Hospital) Section, Ottoman Medicine, 15-18th Centuries, 1-32, Abdi İbrahim Publishing. Accessed: May 08, 2020. https://www.abdiibrahim.com.tr/docs/default-source/default-document-library/sorumluluk/edirne-darussifa/edirne-daru%C5%9F%C5%9Fifas%C4%B1_katalog.pdf?sfvrsn=.
Yılmaz, Ö. F. (Ed.) (2007). Last Period Ottoman Hospitals. Istanbul: Çamlıca Publishing.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
