Siyahi Feminenliğin Söylemsel Yeniden İnşası: Feminist Eleştirel Söylem Analizi Perspektifinden Venüs
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v26i1.516Anahtar Kelimeler:
Feminist Söylem- Feminist Eleştirel Söylem Analizi- Venüs- Suzan-Lori Parks- Siyahi FeminenlikÖz
Bu çalışma, siyahi kadın yazar Suzan-Lori Park’ın çarpıcı oyunlarından biri olan Venüs’ü Feminist Eleştirel Söylem Analizi (FESA) ile incelemektedir. Parks, tarihsel bir gerçeklikten esinlenerek yazdığı oyununda siyahi kadını, ataerkil ve ırkçı düzende yeniden konumlandırır. Siyahi kadını, Venüs bir yandan bedeni üzerinden nesneleştirilirken, diğer yandan kendi iç dünyasının öznesi olarak çabalar. Yazarın söylemine odaklanan bu çalışmada, FESA aracılığı ile söylem ve cinsiyet arasındaki karmaşık ilişki ağına ışık tutulmaktadır. FESA’nın temel savı, cinsiyetin söylemsel olarak kurgulandığı ve bu kurgunun temelinde ideolojik ve politik unsurların yer aldığıdır. Söylemin cinsiyete dayalı ayrımcılığı meşrulaştırdığını ve devam ettirdiğini ve böylece ataerkil yapının dilsel düzlemde de güçlendirildiğini iddia eder. FESA’nın ilkelerinden yola çıkan bu çalışma, Parks’ın siyahi kadın bedenini eril tahakkümün bir nesnesi olarak konumlandıran söyleminin, siyahi kadını sistematik olarak ezen güç ilişkilerini yansıtacak şekilde kurgulandığını ileri sürmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, Parks’ın Venüs’teki söyleminin, siyah kadın bedeninin nesneleştirilmesinin ve sömürülmesinin yaygın doğasını aydınlattığını ve tarihsel ve toplumsal gerçekleri, siyahi kadınların maruz kaldıkları sistematik baskı ve ötekileştirme yoluyla ortaya çıkardığını iddia etmektedir. Parks’ın söylemi, hem beyaz hegemonyasına hem de ataerkilliğe dayanan bu köklü güç dengesizliklerini açığa çıkararak, yüzyıllardır siyahi kadınları boyun-duruk altına alan uzun süredir devam ettirilmiş toplumsal normlara meydan okumaktadır.
Referanslar
Amossou, F. & Djimet, I. (2020). De-structuring social orders for social change: a feminist critical discourse analysis of excerpts from two contemporary literary artifacts. International Journal of Arts, Humanities and Social Studies, 2(5), 140-148.
Bergner, G. (2024). Review of the book collusions of fact and fiction: Performing slavery in the works of Suzan-Lori Parks and Kara Walk-er, by Ilka Saal. African American Review 57(1), 89-91. https://dx.doi.org/10.1353/afa.2024.a939996.
Chouliaraki, L. & Fairclough, N. (1999). Discourse in late modernity: Re-thinking critical discourse analysis. Edinburgh: Edinburgh University press.Collins, P. H. (2005). Black sexual politics: African Americans, gender and the new racism. New York and London: Routledge.
Collins, P. C. (2000). Black feminist thought: knowledge, consciousness and empowerment. New York and London: Routledge.
Dickerson, G. (1990). The cult of true womanhood: toward a womanist attitude in African-American theatre. In S.E. Case (Ed.), Performing feminisms: Feminist critical theory and theatre (pp. 109-119). London: The John Hopkins University press.
Eşrefoğlu, B. (2018, August). Kim bu siyah Venüs? https://baharesrefoglu.wordpress.com/2018/08/26/kim-bu-siyah-venus/. Retrieved April 21, 2024.
Fairclough, N. (1992). Discourse and social change. Cambridge: Polity press.
Ghasemi, M. (2014). History plays as/or counterhistory plays: a study of Suzan-Lori Parks’s major plays. Journal of Language and Literature, 24, 123-135.
hooks, b. (1983). Ai’nt I a woman: black women and feminism. Boston: South end press.
Kolin, C. P. (2010). Puck’s magic mojo: The achievements of Suzan-Lori Parks. In P. C. Kolin (ed.), Suzan-Lori Parks: Essays on the plays and other works (pp. 7-19). London: McFarland & Company, Inc., Publishers Jefferson.
Kornweibel, K. R. (2009). A complex resurrection: race, spectacle, and complicity in Suzan-Lori Parks’s Venus. South Atlantic Review, 74(3), 64-81.
Larson, J. (2012). Understanding Suzan-Lori Parks. South Carolina: The University of South Carolina press.
Lazar, M. M. (2005). Politicizing gender in discourse: Feminist critical discourse analysis as political perspective and praxis. In M. M. Lazar (Ed.), Feminist critical discourse analysis: Gender, power and ideology in discourse (pp. 1-30). New York: Palgrave Macmillan.
Lazar, M. M. (2007). Feminist critical discourse analysis: Articulating a feminist discourse praxis. Critical Discourse Studies 4(2), 141-164.
Lehtonen, S. (2007). Feminist critical discourse analysis and children’s fantasy fiction – Modelling a new approach [presentation]. Past, present, future - From women’s studies to post-gender research, Umeå.
Lyu, C. & Zhang, Y. (2023). Unveiling the past: the multidimensional theatrical space in Suzan-Lori Parks’s Venus. Chinese Semiotic Studies, 19(4), 615-632. https://doi.org/10.1515/css-2023-2024
McCormick, S. (2014). Witnessing and wounding in Suzan-Lori Parks’s Venus. MELUS 39 (2), 188-207.
Oddenino, I. (2011). “I wanna love something wild”: A reading of Suzan-Lori Parks’s Venus. In N. Natasha Gordon-Chiembere (Ed.), Representation and Black Womanhood (pp. 121-135). New York: Palgrave Macmillan.
Parks, S. L. (1995). From elements of style. In S. L. Parks (writ.), The America play and other works (pp. 7-18). New York: Theatre commu-nications group.
Parks, S. L. (1997). Venus. New York: Theatre communications group.
Sharpley-Whiting, T. D. (1999). Black Venus: Sexualized savages, primal fears, and primitive narratives in French. Durham: Duke University press.
Sözen, E. (2014). Söylem: belirsizlik, mübadele, bilgi/güç ve refleksivite. Ankara: Birleşik press.
Sunderland, J. & Litosseliti, L. (2002). Gender identity and discourse analysis: Theoretical and empirical considerations. In L. Litosseliti (Ed.), Gender Identity and DiscourseAnalysis (pp. 1-39). Philadelphia: John Benjamins.
Tobias, P. V. (2002). “Saartje Baartman: Her life, her remains, and the negotiations for their repatriation from France to South Africa. South African Journal of Science, 98, 107-110.
Warner, S. L. (2008). Suzan-Lori Parks’s drama of disinterment: A transnational exploration of Venus. Theatre Journal 60(2), 181-199. https://dx.doi.org/10.1353/tj.0.0024.
Wetmore, K. J., Jr. (2007). It’s an Oberammergau thing: An interview with Suzan-Lori Parks. In Kevin J. W. Jr. and A. Smith-Howard (eds.), Suzan-Lori Parks: A casebook (pp. 124-140). New York: Routledge.
Williams, M. (1996, April). Suzan- Lori Parks: From a planet closer to the sun. New York Times. https://www.nytimes.com/1996/04/17/garden/at-lunch-with-suzan-lori-parks-from-a-planet-closer-to-the-sun.html. Retrie-ved March 23, 2024.
Young, J. (1997). The re-objectification and rec-ommodification of Saar-tjie Baartman in Suzan-Lori Parks’s Venus. African American Review, 31(4), 699-700.
Zhuo, W. (2021). The ethical choices of “Sable Venus”: Reading Suzan-Lori Parks’s Venus from the perspective of ethical literary criticism. Foreign Literature Studies, 43(1), 92-103.
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Kadın/Woman 2000, Journal for Women's Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
