The State of Women in the Working Life in Rumelia: From Classic to the Modern Period

Authors

  • Gülsüm Tütüncü
  • Neslihan Ünal

DOI:

https://doi.org/10.33831/jws.v18i1.263

Keywords:

Ottoman history, Rumelia, women’s history

Abstract

Ottoman women’s positon in social life has been studied much more compared to their position in economic life. However, being able to put forth the changing position of women during the transition from the classical period to the modern period chiefly with the help of comparative history method will be better understood by approaching together with social and economic transitions. The purpose of this study is to explain how the position of the women in Ottoman Rumelia, an important part of Ottoman Empire since her foundation, changed from the classical period to the modern period. Being able to state the changing position of women in Ottoman Rumelia will shed light for a part of Ottoman modernization reverberated in social life. In Rumelia, as throughout the empire territory, women’s positions are dissimilar in rural and urban areas. In the classical period, agriculture and livestock's being prominent added to women’s position. Social life of women living in the countryside was freer and their family position was strong due to their contribution to economic life. In the urban, on the other hand, women's life standards were better and they had more social opportunities. However, the possibility of a woman living in urban to find a job was lower compared to a woman living in the countryside. With the advancements of 19th century, the general position of Rumelian women also changed. Especially, urban women’s economic opportunities increased. Increased factory production in Rumelia, economic developments and male labour force's less contribution to the production due to wars provided women to take an active role in economic life. Women’s social position prospered as they became economically stronger.

References

Akbayar N. (1999).Tanzimat’tan Sonra Osmanlı Devleti Nüfusu, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 5:1238-1248.
Akdeniz S. (2011). Tanzimat Dönemi Edebiyatçılarının Kadın Problemine Yaklaşım Biçimleri. Internet adresi: http://cws.emu.edu.tr/en/conferences /2nd_int/pdf/safiye%20akde niz.pdf. Erişim tarihi: 14.7.2015.
Avcı Y. (2007). Osmanlı Devletinde Tanzimat Döneminde Otoriter Modernleşme ve Kadının Özgürleşmesi Meselesi. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 21: 1-18.
Aydın M. (2002). Osmanlı Dünyasında Yahudi Kira Kadınlar. Belleten, LXV (243): 623-635.
Baş E.(2006). Arşiv Belgelerinden Hareketle XVIII. Y.Y. Osmanlı Toplum Hayatında Kadın. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
BOA.A.DVNS.MHM.,10/MF.MKT.,199/İ.DH.,1344/BEO.,2664/ZB.,311/DH.İD.,65/ İDUİT.,120.
Çakır İ.E. (2014). Osmanlı Toplumunda Köle ve Cariyeler, Sofya 1550-1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 36: 201-216.
Çimen A. (2012). Sayım, Kayıt Düzeni ve Teşkilatlanma Açısından Osmanlı’da Nüfus Hizmetleri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3): 183-216.
Demir F. (2008). Tarihsel Süreç İçinde Kadın Hakları ve Kadının Çalışma Hayatı İçindeki Yeri. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(4): 8-24.
Dingeç E. (2010).Osmanlı Toplumunda Kadınların Üretime Katkıları. History Studies, 2(1): 9-30.
Dulum S. (2006).Osmanlı Devleti’nde Kadının Statüsü, Eğitimi ve Çalışma Hayatı (1839-1918). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Dumont P. (2014). Yahudi, Sosyalist ve Osmanlı Bir Örgüt, Selanik İşçi Federasyonu. İçinde, Tunçay M. & Zürcher E.J. (Der.), Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923). İstanbul: İletişim Yay: 73-112.
Elibol N. (2007). Osmanlı İmparatorluğu’nda Nüfus Meselesi ve Demografi Araştırmaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2):135-160.
Emen H. (2010). 494 Numaralı Tahrir Defterine Göre Rumeli Bölgesinde Nüfus ve Yerleşme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ertuğrul Ö. (1991). Avrat Pazarı. DİA, IV: 125.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi (2001). Dağlı Y. & Kahraman S.A. (Haz.), 5. İstanbul: YKY.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi (2003). Dağlı Y. & Kahraman S.A. (Haz.), 8. İstanbul: YKY.
Faroqhi S. (2004). Krizler ve Değişim 1590-1699. İçinde, İnalcık H. & Quataert D.(Ed.), Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 2. İstanbul. Eren Yayıncılık: 543-757.
Faroqhi S. (2008). Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak. İstanbul: YKY.
Filan K. (2009). Osmanlı Bosnası’nda Vakıf Kuran Kadınlar. İçinde, Buturović A. & Schick İ.C. (Der.), Osmanlı Döneminde Balkan Kadınları Toplumsal Cinsiyet, Kültür, Tarih. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları:109-136.
Gerber H. (Nov.1980). Social and Economic Position of Women in an Ottoman City, Bursa, 1600-1700. International Journal of Middle East Studies, 12(3): 231-244.
Gökçe T. (2007). 1695 Tarihli Mufassal Avarız Defterine Göre Filibe Kazasında Nüfus ve Yerleşme Düzeni. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(2): 53-107.
Gülmez M. (1996). 1908 Grevleri. İçinde, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi 1. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları:175-178.
Gülmez M. (1999). Tanzimat’tan Sonra İşçi Örgütlenmesi ve Çalışma Koşulları (1839-1919). İçinde, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 3. İstanbul: İletşim Yayınları: 792-802.
Gülten S. (2012). XVI. Yüzyılda Prizren Kazası. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20): 184-199.
Gülten S. (2013). Prizren Vakıflarına Dair. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24):133-141.
Güzel Ş. (1999). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Toplumsal Değişim ve Kadın, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 3. İstanbul: İletşim Yayınları: 858-874.
İnalcık H. (1996). Köy, Köylü ve İmparatorluk. İçinde, Eren M.S. (Haz.), Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi. İstanbul. Eren Yayıncılık:1-14.
İnalcık H. (1996). Osmanlılar’da Raiyyet Rüsûmu. İçinde, Eren M.S. (Haz.), Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi. İstanbul. Eren Yayıncılık: 31-65.
Jennings R.(Jan.1975). Women in Early 17th Century Ottoman Judicial Records: The Sharia Court of Anatolian Kayseri. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 18(1): 53-114.
Karabulut E. (2014). 42 Numaralı Rumeli Kazaskerliği ve Rumeli Sadareti Mahkemesi Defteri (H.1034-35/M.1625) (İnceleme – Metin). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
Karakışla Y.S. (2007). Osmanlı Sanayi İşçisi Sınıfının Doğusu 1839-1923. Quataert D. & Zürcher E.J. (Der.). Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler 1839-1950. İstanbul. İletişim Yayınları: 27-55.
Keyder Ç. (1999). Osmanlı Devleti ve Dünya Ekonomik Sistemi. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 3. İstanbul: İletşim Yayınları: 642-652.
Kırpık C. (2004). Osmanlı Devleti’nde İşçiler ve İşçi Hareketleri (1876-1914). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Koç Y. (2013). Klasik Dönem Osmanlı Kanunnamelerinde Halk Algısı ve Tasnifi. Millî Folklor, 98: 32-45.
Kolçak, Ö. (2005). Osmanlılarda Bir Küçük Sanayi Örneği: Selanik Çuha Dokumacılığı (1500-1650).Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kurnaz Ş. (1991). Cumhuriyet Öncesi Türk Kadını. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Kurt A. (1999). Osmanlı’da Kadının Sosyo-ekonomik Konumu, Osmanlı, 5. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları: 434-450.
Kütükoğlu M. (1983).Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri. İstanbul: Enderun Kitabevi.
Makal A. (2010). Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği. Çalışma ve Toplum, 25: 13-40.
Makal A. (1999). XIX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Çalışma İlişkileri, Osmanlı, 5. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları: 86-109.
Nureski D. (2014). Osmanlı Kaynaklarına Göre Kültür Merkezi Konumundaki Makedonya Şehirleri ve Özellikleri. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 3(1): 63-102.
Oktar T. (1998). Osmanlı Toplumunda Kadının Çalışma Yaşamı-Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslamiyesi. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Ökçün G.; Korkut B. & Pamuk Ş. (1999). Osmanlı Devleti’nde Ücretler (1839-1913). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 3. İstanbul: İletşim Yayınları: 753-759.
Önder N. (2013). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1): 35-61.
Özbay R.D. (2003). 19. Yüzyılda Osmanlı’da Devletin Emek İstihdamı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özdeğer M. (2007). Vize Kazası Vakıfları -XVI. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22(1): 165-187.
Özger Y. (2012). Osmanlı’da Kadınların Memuriyette İstihdamı Meselesi ve Sicil-i Ahvalde Kayıtlı Memurelerin Resmi Hal Tercümeleri. History Studies, 4(1): 419-446.
Özkiraz A. (2011). İkinci Meşrutiyet Döneminde Kadın Olmak. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(1): 1-10.
Quataert D. (1999). XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda İşçi ve Devlet, Osmanlı, 5. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları: 77-85.
Quataert D. (2007). Selanik’teki İşçiler, 1850-1912. İçinde,Quataert D. & Zürcher E.J. (Der.), Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’nde İşçiler 1839-1950. İstanbul: İletişim Yayınları: 97-123.
Sarc Ö.C. (1999). Tanzimat ve Sanayimiz, Tanzimat I. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 423-440.
Sencer O. (1969). Türkiye’de İşçi Sınıfı Doğuşu ve Yapısı. İstanbul: Habora Kitabevi.
Shahr F.Z. (2002). Kentsel Alana Kadının Katılımı: XVII. Yüzyıl İstanbulu'nda Kadın Vakıfları. İçinde, Güzel H.C.; Çiçek K. & Koca S. (Ed.), Türkler, 14. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları: 9-27.
Tekeli Ş. (1999). Kadın. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 3. İstanbul: İletşim Yayınları: 1190-1204.
Toprak Z. (2014). Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935). İstanbul: TVYY.
Yardımcı M.E. (2004). Nüfus ve Arazi Tahrir Defterlerine Göre XV. ve XVI. Yüzyıllarda Bosna Livasının Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Yayınlanmış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yerolimpos A. (1999). Tanzimat Dönemi’nde Kuzey Yunanistan’da Şehircilik ve Modernleşme (1839’dan 19.yy. Sonuna). İçinde, Dumont P. & Georgeon F. (Ed.), Modernleşme Sürecinde Osmanlı Kentleri. TVYY: 30-60.
Yıldırım K. (2012). Balkan Savaşları’nın Osmanlı’da İşçi Hareketleri Üzerindeki Etkileri. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 12(2): 213-234.
Koca K.Y. (1998). Osmanlı’da Kadın ve İktisat. İstanbul: Beyan Yayınları.

Published

2017-10-10

How to Cite

Tütüncü, G., & Ünal, N. (2017). The State of Women in the Working Life in Rumelia: From Classic to the Modern Period. Kadın/Woman 2000, Journal for Women’s Studies, 18(1), 63–83. https://doi.org/10.33831/jws.v18i1.263