The Institutionalization Adventure of Women's Studies in the Academy: An Evaluation of Research Centers, Academic Journals and Graduate Programs
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v26i1.521Keywords:
University, Academic Feminism, Women's Studies, Women's Studies Research and Application Centers, InstitutionalizationAbstract
The process that started with the “Women's Problems Application and Research Center” established in 1989 at Istanbul University, which is considered as the milestone of the institutionalization of women's studies in Turkey, is one of the first manifestations of an academic positioning that has become quite widespread today. A number of international and local dynamics played an important role in calling for and encouraging the institutionalization of academic feminism in Turkey. Institutionalization practices led by women's studies centers in universities are primarily seen in the opening of graduate programs that include interdisciplinary departments based on women's studies and the establishment of peer-reviewed academic journals whose publishers are mostly universities and women's studies centers. Academic feminism, which is realized through these practices, has undergone change and transformation in the context of different variables from past to present. This study is based on the question “what are the factors, dynamics and components that play a role in the institutionalization of women's studies in academia?”. Accordingly, the subject of this study is the dynamics that enable the institutionalization of women's studies in academia and the current position of these dynamics. The aim of the study is to discuss the impact of women's studies centers, graduate programs and academic journals, which are considered to be a strong basis for the institutionalization of women's studies in universities, which started to be effective in Turkish academia especially after the 1990s and which constitute the academic interest of many academics today, with the conjunctural structures of the historical process. Although there are studies on the institutionalization of academic feminism and women's studies in the literature, these studies have mostly analyzed institutionalization experiences by limiting them to research centers.
References
Alkan, A. (2007). Akademik feminizm ve üniversite: Bu tanışıklıktan ne çıkar? S. Akyol vd. (Eds.) Dönüştürülen üniversiteler ve eğitim siste-mimiz içinde (ss. 333-363). Eğitim Sen Yayınları.
Alptekin, D. (2011). Sokaktan akademiye: Kadın hareketinin kurumsallaşma süreci. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 33-43.
Arat, N. (1996). Women's studies in Turkey. Women's Studies Quarterly, 24(1), 400-411.
Arat, Y. (2006). Türkiye'de kadın çalışmaları: Kemalizm'den feminizme. Kadın Çalışmaları Dergisi, 1(3), 78-87.
Atakul, S. (2009). Kadın çalışmaları öğrencisi olmak. A. Bora ve A. Günal (Ed.), 90’larda Türkiye’de feminizm içinde (ss. 307-321). İstanbul: İletişim Yayınları.
Ateş, N. B., & Tanyeri M. E. (2022). Kadın Araştırma ve Uygulama Merkezlerinin Halkla İlişkiler Rolleri: Durum Çalışması. Kastamonu İleti-şim Araştırmaları Dergisi (8), 100-129.
Avcil, C. (2020). Kesişimsellik: Feminizmde kapsam genişlemesine doğru. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 12(4), 1290-1312.
Balcı, E. (2016). Üniversitelerin kadın sorunları araştırma ve uygulama merkezleri. Türkiye Klinikleri Halk Sağlığı-Kadın Öğrenimi Düzeyi ve Sağlıklı Toplum Özel Sayısı, 2(2), 52-68.
Bayır, D. ve Karatepe, T. (2021). Üniversitelerin kadın araştırmaları merkezleri arşivleri ve iş birliği alanları. Türkiye’de Arşivciliğin Bugünü ve Yarını: Kadınların Arşivlerdeki Yeri Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde, (ss. 215-231), İstanbul.
Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. Great Britain: Routledge.
Çilingiroğlu, N. (2001). Türkiye’de akademik düzeyde kadına yönelik kurumsallaşma. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 20(2).
Çokoğullar, E. (2022). Popülist itirazlar, cinsel tehditler ve aileye dönüş çağrıları: Toplumsal cinsiyet karşıtlığı. Kütahya Dumlupınar Üniversi-tesi İİBF Dergisi, 9, 82-89.
Çubukçu, S. U. (2021). Üniversitelerde toplumsal cinsiyet merkezleri. Feminist Bellek, https://feministbellek.org/universitelerde-toplumsal-cinsiyet-merkezleri/
Çubukçu, S.U. (2022). Women’s and gender studies at universities in Turkey: challenges, achievements, and problems. In: Mapping Gender: What’s New and What’s Ahead in Ottoman and Turkish Women’s, Gender, and Sexuality Studies (ss. 90–101), (Pera-Blätter).
Dergipark, (2025). https://dergipark.org.tr/tr/search?q=kad%C4%B1n§ion=journal
Ecevit, Y. (1996). Türkiye’de kadın çalışmaları: durum, sorunlar ve gelecek. H. Coşkun (Ed.) Akademik Yaşamda Kadın içinde, Ankara: Türk Alman Kültür İşleri Kurulu.
Eroğlu, K. (2004). Kadın kuruluşları içinde üniversite kadın sorunları araştırma ve uygulama merkezlerinin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 8(2), 23-31.
Ertan, S., Yol, F., & Savaş, G. (2019). Üniversite kadın araştırmaları merkezleri web siteleri analizi: Logolar, semboller ve faaliyetler. Yükse-köğretim Dergisi, 9(2), 173-188.
Gezgin, E. (2024). Türkiye’deki toplumsal cinsiyet karşıtı hareketlerin gelişimi karşısında akademi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 717-732.
Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş (Çev. A. Ersoy, & P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, (2025). Amaç ve sam, https://dergipark.org.tr/tr/pub/kademkad/aim-and-scope
Kadın/Woman 2000 Dergisi, (2025). Amaç ve sam. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jws/aim-and-scope
Kandiyoti D. (2010). Gender and women’s studies in Turkey: A moment for reflection? New Perspectives on Turkey, 43, 165-176.
Karatepe, T. Ç. (2008). Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/815095 adre-sinden alınmıştır.
Keleş, D. (2023). Toplumsal cinsiyet karşıtı hareketlerin bir örneği olarak “Süresiz Nafaka Mağdurları Platformu”. Akdeniz Kadın Çalışmala-rı ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi 5 (2) 517-544.
Kerestecioğlu, İ.Ö. ve Özman, A. (2020). Türkiye’de akademi-feminizm ilişkisi: Kavramsal tartışmalar, tarihsel-politik dinamikler, güncel so-runlar. F. Saygılıgil ve N. Berber (Eds.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Feminizm içinde, (ss. 641-666). İstanbul: İletişim Yayınları.
Koç, H. ve Turgut, H. K. (2024). Türkiye’de üniversite kadın çalışmaları araştırma merkezlerinin panoraması: Çalışma Alanları, Etkinlikler ve Faaliyetler Açısından Bir Analiz. Women Studies 2024/Uluslararası Kadın Çalışmaları Konferansı Bildiri Özetleri Kitabı içinde (ss. 221-222), Elazığ.
Özbudun, S. (1987). Batıda özgürlük sonrası kadın literatürüne bakış, Varlık, Sayı: 958.
Özkazanç, A. (2020). Avrupa’da ve Türkiye’de yükselen toplumsal cinsiyet karşıtı hareketler üzerine: Alev Özkazanç ile söyleşi. Kültür ve Si-yasette Feminist Yaklaşımlar, 41. 30-45.
Özuğurlu, A. ve Dayan, C. (2020). Toplumsal cinsiyet karşıtlığı ve akademik özgürlükler: Türkiye’de kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmaları örneği. Toplum ve Hekim Dergisi, 35(6), 456-465.
Özvarış Ş. ve Akın A. (2003). Üniversitelerin kadın sorunları araştırma ve uygulama merkezleri. Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, Ankara.
Parmaksız, P. M. Y. (2019). Thirty years of gender and women’s studies in Turkey, Women’s Studies International rum, https://doi.org/10.1016/j.wsif .2019.102279.
Pehlivanlı, E. ve Eslen-Ziya, H. (2025a). Academic state of anomie in gender studies: masked and expressed emotions within the academic environment in Turkey. Journal of Gender Studies, 1-14., https://doi.org/10.1080/09589236.2025.2473919
Pehlivanlı, E. ve Eslen-Ziya, H. (2025b).Turkish Gender Studies’ Scholars: Balancing Academic and Emotional Turbulence. Social Politics, 1-24. https://doi.org/10.1093/sp/jxae028
Sancar, S. (2003). Üniversitede Feminizm? Bağlam, Gündem ve Olanaklar, Toplum ve Bilim Dergisi, 97, 164-182.
Savaş, G., Ertan, S. ve Yol, F. (2018). Türkiye’deki üniversitelerin kadın araştırmaları merkezleri profili araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1527-1547.
Şentürk, B. (2020). Alanlardan üniversiteye feminist yöntemin seyri üzerine kısa bir tartışma. F. Saygılıgil ve N. Berber (Eds.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Feminizm içinde, (ss. 520-529). İstanbul: İletişim Yayınları.
Tekeli, Ş. (2015). 1980’ler Türkiyesi’nde Kadınlar. Ş. Tekeli (Ed.), 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar içinde (ss. 15-46). İstanbul: İletişim Yayınları.
TOCİKAD (Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Derneği, (2025). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Yüksek Lisans Programları, https://tocikad.org/yuksek-lisans-programlari/
TOCİKAD (Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Derneği, (2025). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Doktora rı, https://tocikad.org/doktora-programlari/
Yetiş, E.Ö. ve Özdüzen, Ö. (2024). Anti-genderism in Turkey: Masculinist entrenchment through cultural intimacies. Women's Studies International Forum, 107, 1-10.
Wolff, R. A., Durmaz, Z. D. ve Çataltepe, O. (2017). Üniversitelerin Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezlerinin Rolü ve Önemi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi Kadın Özel Sayısı, 9, 365-381.
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Kadın/Woman 2000, Journal for Women's Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
