Ekofeminist Bir Perspektiften “Masumiyetin Sonu”: Outlying Islands ve Ellen'ın Özgürleşmesi
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v26i1.519Anahtar Kelimeler:
Ekofeminizm- Düalizm- Plumwood- Kadın- DoğaÖz
Ataerkil uygulamalardan olan ırkçılık, sınıf ayrımcılığı, sınırlandırma, baskı ve nesneleştirmenin yanında doğanın ve kadının sömürülmesi son yıllarda üzerinde daha çok konuşulan ve araştırılan bir alan olmuştur. Batı kültüründe doğa ve kadın tarihsel olarak kavramsallaştırılmış sonuç olarak da kadınla, doğayla, duyguyla, hayvanlarla ve bedenle ilişkilendirilen her şey değersizleştirilmiş, bunun yanında erkekle, akılla, insanla, kültürle ve mantıkla ilişkilendirilen her şey ise yüceltilmiştir. David Greig’in Outlying Islands isimli oyunu, 1939’da savaşın gölgesinde, İskoçya’nın uzak bir adasında, adanın biyolojik çeşitliliğini araştırmak üzere gönderilen iki genç bilim insanı ve adanın kullanım hakkı olan amca ile kadın karakter arasında geçen bir hikâyedir. Oyun bilimsel araştırma, insan-doğa ilişkileri, kadının özgürleşmesi ve ataerkil düşüncenin doğayı ve kadını kontrol etme arzusu bağlamında ekofeminist bir analiz için zengin bir zemin sunar. Issız bir adada geçen hikâyesiyle oyun doğa, insan ve modern dünyanın çatışmasını merkezine alır. Oyunda sert iklim ve çevre koşulları olay örgüsünün sürükleyici bir karakteri olarak karşımıza çıkmaktadır. Oyunda gözlerden uzak bir adanın hükümet tarafından deney olarak kullanılması, doğayı kullan-at bakış açısıyla bir meta olarak gören ataerkil düşünceye karşı çıkan ekofeminist yaklaşımın ilgi alanıdır. Bu çalışmada erkek bilim insanlarına kıyasla doğayla daha sezgisel ve somutlaşmış bir bağı temsil eden kadın karakter ekofeminist bir mercekle analiz edilecektir. Analiz için çalışmada Val Plumwood’un düalist felsefesi kullanılarak karşıt ikilikler ele alınacak ve oyunun ekofeminist mesajı çözümlenmeye çalışılacaktır. Disiplinler arası bir bakış açısıyla gerçek bir coğrafyada, kurgusal karakterler ve olay örgü-süyle, kadını ve doğayı tahakküm altına almaya çalışan ataerkil bakış ve sonuçları analiz edilecektir. Çalışmanın amacı kavramsal ve genel anlamda ekofeminizmi tanımak ve bir tiyatro oyununun analizi yoluyla feminist ve ekolojik yazına katkı sağlamaktır.
Referanslar
Aydın Cansaran, A. (2023). Kadın Ve Doğa Bağlamında Ekolojik Bir Görüş: Ekofeminizm". Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 2 (1), 48-62.
Bahaffou, M. ve Gorecki, J. (2020). Le féminisme ou la mort Françoise d’Eaubonne Préface, Le Passager Clandestin: Paris.
Berktay, F. (1996). Ekofeminizm ya da yüreğinin iyimserliği. Kadın Araştırmaları Dergisi, (4), 73-76.
Carlasser, E. (1999). Socialist and cultural ecofeminism: Allies in resistance. Ethics and the Environment, 5(1), 89-106. https://doi.org/10.1085-6633
Chakraborty, R. (2015). The deep ecology/ecofeminism debate: An enquiry into environmental ethics. Journal of Indian Council of Philo-sophical Research, 32(1), 123-133. https://doi.org/10.1007/s40961-015-0005-y
Federici, S. (2004). Caliban and the Witch. Autonomedia, USA. ISBN: 1-57027-059-7.
Federici, E. (2022). Why ecofeminism matters, Narration/translatin ecofeminism(s). Iperstoria, Saggi/Essays, (20), 66-77.
Gaard, G. (2015). Ecofeminism and climate change. Women’s Studies International Forum. (49), 20-33. Elsevier.
http://dx.doi.org/10.1016/j.wsif.2015.02.004
Gardner, L. (3.Ağustos.2002). Outlying Islands. The Guardian. Erişim tarihi: 02.09.2024, http://www.theguardian.com/stage/2002/aug/03/theatre.artsfeatures2
Greig, D. (2010). David Greig Selected Plays 1999-2009: Outlying Islands. Contemporary Classics, Faber and Faber. London. ss. 131-232. ISBN: 978-0-571-23415-8.
Grewe-Volpp, C. (2016). Ecofeminism, the toxic body, and Linda Hogan’s Power. H. Zapf (Ed.), Handbook of Ecocriticism and Cultural Ecology. (s. 208-225). De Gruyter.
Hovorka, A. J. (2006). The no. 1 Ladies’ poultry farm: A feminist political ecology of urban agriculture in Botswana. Gender, Place & Culture. 13(3), 207-225. https://doi.org/10.1080/09663690600700956
Kandemir, I. Y. ve Kutlar, İ. (2024). Kırsal alanda doğanın korunmasında kadının rolü ve ekofeminizm. Kadın/Woman 2000. 25(1), 111-118.
Khalid, N. A. (2021). Cultural ecofeminism in Pat Mora’s poetry: The desert as “Curandera.” Al-Adab Journal. (136), 107-120. https://doi.org/10.31973/aj.v1i136.1027
Milton, K. (1997). Ecologies: Anthropology, culture, and the environment. International Social Science Journal, 49(154), 477-495. https://doi.org/10.1111/j.1468-2451.1997.tb00039.x
Nicolás Román, S. (2010). Subverting Darwin: Female historicity in David Greig’s Outlying Islands (2002). SJANI Journal of Literary Theory and Comparative Literature, (11), 100-104.
Otto, E. C. (2014). Ecofeminist theories of liberation in the science fiction of Sally Miller Gearhart, Ursula K. Le Guin, and Joan Slonczewski. D. A. Vakoch (Ed.), Feminist Ecocriticism: Environment, Women, and Literature (ss. 65-84). Lexington Books.
Özdemir, H. ve Aydemir, D. (2019). Ekolojik yaklaşımlı feminizm/ekofeminizm üzerine genel bir değerlendirme: Kavramsal analizi, tarihi süreci ve türleri. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. II(2), 261-278. https://doi.org/10.33708.ktc.608639
Özyol, A. İ. (2013). Sürdürülebilir yeşil kalkınma ve kadın. Fe Dergi. 5(2), 134-138. Erişim tarihi: 2.09.2024, http://cins.ankara.edu.tr/10_15.html
Plumwood, V. (1993). Feminism and the Mastery of Nature, Feminism For Today. London and New York: Routledge.
Shiva, V. (1988). Staying Alive: Women, Ecology and Development. Zed Books.
Steiner, F. (2016). How nature and culture shape our world: Human ecology. Island Press.
Stevens, N. E. (2015). What Steward got right: Technology, work organization, and cultural evolution. N. Goodale & W. Andrefsky Jr. (Eds.), Lithic Technological Systems and Evolutionary Theory (ss. 253-266). Cambridge University Press.
Steward, J. H. (1955). Theory of culture change: The methodology of multilinear evolution. University of Illinois Press.
Sullivan, M. M. (2014). Shifting subjects and marginal worlds: Revealing the radical in Rachel Carson’s three sea books. D. A. Vakoch (Ed.), Feminist Ecocriticism: Environment, Women, and Literature (ss. 85-96). Lexington Books.
Tamkoç, G. (1996). Ekofeminizmin amaçları. Kadın Araştırmaları Dergisi, (4), 77-84.
Topgül, S. (2012). Kadın ve doğa ilişkisi: Ekofeminizm. Sosyoloji Dergisi, 27, 71-83.
Viel, A. (2003). Pour une écologie culturelle. Culture & Musées, 1(1), 139-149. https://doi.org/10.3406/pumus.2003.1171
Warren, K. J. (2000). Ecofeminist philosophy: A western perspective on what it is and why it matters. Rowman&Littlefield Publishers.
Zapf, H. (2016). Literature as cultural ecology: Sustainable texts. Bloomsbury. Erişim tarihi: 11.12.2024, https://library.oapen.org/handle/20.500.12657/58794
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Kadın/Woman 2000, Journal for Women's Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
