Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Cinsiyet Temelli Mekânlardaki Karakteristikleri
DOI:
https://doi.org/10.33831/jws.v17i2.211Anahtar Kelimeler:
kadına yönelik ve aile içi şiddet- feminist coğrafya- özel mekân- kamusal mekânÖzet
Kadına yönelik şiddet, Türkiye’nin önemli toplumsal sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Ancak, kadına yönelik aile içi şiddet ile kadınların cinsiyet temelli mekânları kullanımları arasındaki ilişkiyi ele alan ve feminist coğrafya odağında duran ampirik çalışmalar halâ sınırlı. Bu çalışmada, evlenmiş kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde maruz bırakıldıkları şiddet biçimleri, şiddetle mücadele etme yöntemleri ile yaşamlarının uzun bir bölümünü geçirdikleri farklı mekânlar arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya koymayı amaçladık. Çalışmada nicel yaklaşımı esas aldık. Analizlerde Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması 2008’in mikro verisini kullandık. Cinsiyet temelli mekân değişkenini ‘ev dışında bir işte çalışmaya’ ilişkin bilgiyi esas alarak oluşturduk. Gelir getirsin ya da getirmesin ev dışında çalıştığını belirten kadınlar ile farklı nedenlere dayalı olarak çalışmadığını belirten kadınları, sırasıyla, ‘kamusal mekânla ilişkili olanlar’ ve ’yaşamları özel mekânla sınırlı olanlar’ biçiminde iki farklı grup olarak ayrıştırdık. Böylece kadınların yaşamlarını daha çok geçirdikleri ev (özel mekân) ya da ev dışı (kamusal mekân) mekânların sosyo-demografik özellikleri, maruz kaldıkları fiziksel ve cinsel şiddet, kontrol edici davranışlar ve şiddetle mücadele etme biçimleri açısından bir farklılık yaratıp yaratmadığını ki-kare testi kullanarak sorguladık. Sonuçlar, cinsiyet temelli mekânlara göre şiddet yaygınlığının belirgin biçimde değiştiğini gösteriyor. Yakın dönemde maruz kalınan fiziksel şiddet, özel mekân ile daha fazla ilişkili olan kadınlar için daha yaygın iken, kamusal mekânla daha fazla ilişkili olan kadınlar için cinsel şiddet daha fazla. Eşlerin kadınlara yönelik kontrol edici davranış biçimleri ise özel ve kamusal mekânla olan etkileşime göre farklılıklar içeriyor. Şiddete maruz kalan kadınların şiddetle mücadele için kurumsal başvuru mekanizmalarını kullanmaları kamusal mekânla ilişkili olan kadınlar açısından daha yaygın iken, bu ilişkinin kadınları güçlendirmede kilit bir faktör olduğunu gösteriyor.
Referanslar
Alkan A. (2009). Giriş: Cinsiyet Dinamiklerinin Peşinden Mekânın İzini Sürmek. İçinde Alkan A. (Der.), Cins Cins Mekân. İstanbul: Varlık Yayınları: 7-35.
Altınay A. G. & Arat Y. (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması. İstanbul: Punto Yayıncılık.
Bilton T., Bonnett K., Jones P., Lawson T., Skinner D., Stanworth M. & Webster A. (2009). Sosyoloji (Çev. İnal K., Kartal Y., Özkale, N., Toraman, K., Özkan Y. & Güngen A.R.). Siyasal Kitabevi: Ankara.
Bora A. (1998). Kamusal Alan/Özel Alan: Mahrumiyet-Özgürleşme İkileminin Ötesi. İçinde Çitçi O.(Ed), 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek. Ankara: Türkiye Orta Doğu ve Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No:285: 63-69.
Cope M. (2002). Feminist Epistemology in Geography. İçinde Moss P. (Ed.), Feminist Geography in Pratctice: Research and Methods. Oxford: Blackwell: 43-55.
Fenster T. (2005). Gender and the City: The Different Formations of Belonging. İçinde Nelson L. & Seager Malden J. (Eds.), A Companion to Feminist Geography. Blackwell: 242-256.
Forsyth C. (2014). Gendered Spaces: An Exploration of Violence Against Women in Delhi’s Public Spaces Australia: The University of Queensland, (İnternet adresi: http://www.gpem.uq.edu.au/docs/2014plan4008/Chloe Forsyth-PLAN4003-thesis.pdf. Erişim tarihi: 10.3.2015.
İlkkaracan P., Gülçür L. & Arın C. (1996). Sıcak Yuva Masalı: Aile İçi Şiddet ve Cinsel Taciz. İstanbul: Metis Yayınları.
Kadın Dayanışma Vakfı. (1995). Ankara’da Düşük Sosyo-ekonomik Düzeydeki Ailelerde Aile İçi Şiddet. Ankara: Kadın Dayanışma Vakfı Yay.
Kadın Dayanışma Vakfı. (1996). Ankara’da Orta ve Yüksek Sosyo-ekonomik Düzeydeki Ailelerde Aileiçi Şiddet Araştırması. Ankara: Kadın Dayanışma Vakfı Yay.
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı. (2000). Kadın Hareketinin Yüzyılı Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı 2000 Ajandası. İstanbul: Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı .
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM). (2009). Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: Elma Teknik Basım.
Kandiyoti, D. (1987). “Emancipated but Unliberated”, Feminist Studies, 13(2): 317-338.
Kandiyoti D. (1988). Bargaining with Patriarchy. Gender and Society, 2(3): 274-290.
Kwan M-P. (2002). Quantitative Methods and Feminist Geographic Research. İçinde Moss P. (Ed.), Feminist Geography in Practice: Research and Methods. Oxford: Blackwell: 160-172.
Massey D.B. (2001). Space, Place and Gender. Minneapolis: University of Minnesota.
Massey D.B. (1994). Space, Place and Gender. Cambridge: Polity.
McDowel L. (2007). Gender, Identity and Place: Understanding Feminist Geographies (3rd ed.). Minneapolis: University of Minnesota.
McLaffery S.L. (1995). Counting for Women. Professional Geographer, 47: 436-442.
Monqid S. (2012). Violence Against Women in Public Spaces: The Case of Morocco. Internet adresi: http://ema.revues.org/3011. Erişim tarihi: 14.04.2015.
Özgüç, N. (2008). Kadınların Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. (1994). Aile İçi Şiddetin Sebep ve Sonuçları. Ankara: Bizim Büro.
Tuncer, S. (2012). Beşeri Coğrafyaya Feminist İtirazlar. Fe-Dergi: Feminist Eleştiri, 4(1): 76-90.
World Health Organization (WHO). (2001). Putting Women First: Ethical and Safety Recommendations for Research on Domestic Violence Against Women. WHO/FCH/GWH/01.1. Geneva.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication, with the work [6 months] after publication simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access)
